Türkiye’de Anayasal Gelişmelere Genel Bakış
Ülkemizde ilk anayasal hareket 1876 yılında 2.Abdulhamid döneminde başlamıştır. Bu ilk anayasanın adı Kanun-i Esasidir. Ancak bu anayasanın ömrü Ruslarla yaşanan 93 harbi nedeniyle 1 sene sonra yani 1877 yılında ta ki 1909 yılına kadar askıya alınmıştır. Son anayasamız ise 1982 anayasasıdır.
Ancak 1808 yılında Sened-i İttifak her ne kadar Anayasa değilse bile Türk Siyasi tarihinde ilk anayasal metin olarak gösterilir. Aşağıda ilk anayasa ile son anayasalar verilmiştir.
- 1876 Kanun-i Esasi : Osmanlı da anayasal hareketler 19. yy. da başlamıştır. 1876 yılında kabul edilen Kanun-i Esasi ilk Osmanlı Anayasasıdır. 1876 Anayasasıyla I. Meşrutiyet dönemi başlamıştır. Kısa süre sonra padişahın Meclis-i Mebusanı dağıtmasıyla I. Meşrutiyet dönemi sona ermiş istibdat dönemi başlamıştır. 1909 tarihinde meclis tekrar açılmış II. Meşrutiyet dönemi başlamıştır.
- 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu: (Devletin temel düzeni hakkındaki kanun) Yürürlüğe koyan 1920 de kurulan TBMM tarafından 1921’de yürürlüğe konulmuştur. Teknik anlamda anayasa değil, sadece devletin temel idaresi hakkında maddeler içerir.
- 1924 Anayasası: 1924 yılında kabul edilen bu Anayasanın, meclis hükümeti ile parlamenter rejim arasında karma bir sistem kurduğu gözlenmiştir. Bu anayasa çağdaşlaşmanın olması için laikliğin gerekli olduğunu vurguluyordu. 1924 anayasası tüm insan haklarına değil de klasik haklar denilen hükümlere yer vermiştir. Sosyal haklar yoktu. 1924 anayasası çoğunlukçuluk sistemini benimsemişti. Sayısal çoğunluğun iradesini sınırlayacak ve azınlık haklarını savunacak hiçbir düzenlemeye yer verilmemiştir.
- 1961 Anayasası: 1960 Askeri hareketinin ardından kabul edilen 1961 Anayasası çoğulcu demokrasi anlayışını kabul etmiştir. Sosyal Devlet kavramını içeren ilk anayasa 1961 Anayasasıdır. Bu anayasa ile Çoğunlukçu demokrasi anlayışından çoğulcu demokrasi anlayışına geçilmiştir. 1924 Anayasasından farklı olarak kuvvetler ayrılığı ilkesi benimsenmiştir.
- 1982 Anayasası: 1982 Anayasası, 1980 Askeri hareketi ardından MGK tarafından seçilen 160 kişilik bir Danışma Meclisi tarafından hazırlanmış ve halk oylamasından sonra 7.11.1982 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 1982 anayasası devlet yapısı içinde yürütme organını güçlendirmiştir. Bir başlangıç kısmı, yedi kısımdan, 177 maddeyle 16 geçici maddeden oluşmaktadır.
- Hukuk Nedir?
- Hukukun Dalları
- Kamu Hukukunun Dalları
- Özel Hukukun Dalları
- Hukukun Kaynakları
- Normlar Hiyerarşisi
- Türkiye de Anayasal Gelişmelere Genel Bakış
- Devletin Temel Nitelikleri
- Anayasanın Bağlayıcılığı ve Üstünlüğü
- TBMM’nin Kuruluşu, Milletvekillerinin Seçimi ve Hukuki Statüleri
- Yürütme Fonksiyonu ve Yürütme İşlemleri
- Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri
- Başbakan, Bakanlar Kurulu ve Hükümet Sisteminin Niteliği
- Yargı Fonksiyonu
Tıkla puan ver
[Total: 0 Average: 0]
