Vergi Suç ve Cezaları Nelerdir?
Vergi suçları, mükellef ve sorumlular ile memurların vergi kanunlarına aykırı hareket etme sonucu ortaya çıkar. Ceza ise aykırılıklara uygulanan yaptırımlardır. Vergi suç ve cezalarını, İdari vergi suç ve cezaları ile Ceza Hukuku anlamında vergi suç ve cezaları olmak üzere iki başlıkta incelemek mümkündür.
İdari Vergi Suç ve Cezaları, vergi idaresi tarafından idari usullere uyularak cezalandırılan suçlan ifade eder. idari para cezaları ve işyeri kapatma gibi yaptırımlar uygulanır.
Vergi Usul Kanununa göre İdari Vergi Suç ve Cezaları,
Vergi Zıyaı (Kaybı) Suçu;
VUK md. 341 de düzenlenmiştir. Mükellef veya sorumlunun vergilemeyle ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi sebebiyle verginin tahakkuk ettirilmemesi ya da eksik tahakkuk ettirilmesidir. Tahsil değil tahakkuk aşamasıyla ilgilidir. Zıyaa uğrayan verginin bir katı ceza uygulanır ancak eylem aynı zamanda hürriyeti bağlayıcı bir suç ise bu halde verginin üç katı ceza uygulanır. Kanuni süre geçtikten sonra verilen beyannameler için cezanın yarısı uygulanır ( inceleme başlamadan önce verilirse)
Usulsüzlük;
Vergi kanunlarının şekle ve usule ilişkin hükümlerine aykırı hareket edilmesi halinde vergi kaybı olmasa bile usulsüzlük fiili oluşur. Genel Usulsüzlük, Birinci Derece Usulsüzlükler ve İkinci Derece Usulsüzlükler, usulsüzlük fiillerini daha çok defter belge düzenine ve bildirim yükümlülüklerine aykırılık teşkil eden fiiller olduğu görülmektedir. Özel Usulsüzlükler, fatura düzenlememek, sevk irsaliyesi taşıma irsaliyesi düzenlememek vb. bu ve benzer hallerde her bir eylem için kanunda öngörülen para ezası uygulanır.
Ceza Hukuku Anlamında Vergi Suç ve Cezaları
Ceza hukukunda vergi suçlarına verilecek cezalar hürriyeti bağlayıcı cezalar olduğundan ceza mahkemelerinde yargılama yapılır.
a- Kaçakçılık Suçu,
- Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapmak, sahte isimlere hesap açılması, matrahı azaltacak şekilde hesapların başka defterlere aktarılması, defter ve kayıtların tahrif edilmesi gizlenmesi, içeriği itibariyle yanıltıcı belge düzenlenmesi, kullanılması
- Defter kayıt ve belgelerin yok edilmesi, değiştirilmesi, sahte belge düzenlenmesi veya kullanılması, anlaşması olmayan matbaalarda belge bastırılması ya da bu belgelerin kullanılması
Hürriyeti bağlayıcı ceza verilir, ikici sıradaki fiilleri işleyenler hakkında verilen cezalar para cezasına çevrilmez. Ayrıca zıyaa uğrayan verginin üç katı ceza para cezası verilir.
b- Vergi Mahremiyetinin İhlali:
Vergi işlem ve incelemeleriyle uğraşan memurlar, vergi yargı kuruluşlarında görevli olanlar, vergi komisyonlarına katılanlar ve bilirkişiler görevleri dolayısıyla, mükellef ve mükellefle ilgili kişilerin kişiliklerine, servet ya da mesleklerine ilişkin olarak öğrendikleri sırları açıklayamazlar ve üçüncü kişilerin yararına kullanamazlar. Bu hükme uymayanlar Türk Ceza Kanunu’nda yer alan ilgili cezalarla cezalandırılır.
c- Mükelleflerin Özel İşlerini yapmak
Vergi Usul Kanununun 6. maddesine göre, vergi işlemleri ve incelemeleriyle Vergi Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay’da görevli memurlar; mükelleflerin vergi kanunlarının uygulanmasıyla ilgili hesap, yazı ve benzeri özel işlerini yapamazlar. Bu kanuna aykırı hareket edenler Türk Ceza Kanunun da yer alan ilgili cezalarla cezalandırılabilirler.
Tüzel kişiler (şirketler vd.) vergi cezalarından sorumludurlar. ayrıca eğer vergi cezası tüzel kişiden alınamaz ise yöneticilerden tahsil edilir.
Ayrıca Bakınız: Vergi borcu nedir?