Fiyatlandırma, pazarlama karmasının en dinamik elemanlarından biridir. Bunun nedeni fiyatın, tüketicilerin satın alma davranışını ve üründen algıladıkları değeri etkilemesidir. İşletmeler, fiyat politikalarını belirlerken birçok faktörü göz önünde bulundurmak zorundadır. Şekil 8.4, fiyat oluşumunda uygulanan süreci göstermektedir. Sürecin ilk adımı, hedefleri belirlemektir. İşletmelerin fiyatlandırma hedefleri arasında sürekliliğini devam ettirme, cari karın ve gelirin maksimizasyonu, maksimum satış artışı ve ürün-kalite liderliği sayılabilir.
Talebin belirlenmesi fiyatlandırma sürecinin ikinci aşamasıdır. Bu aşamada, alıcıların fiyata karşı olan duyarlılıklarını etkileyen faktörleri belirlemek ve talebin fiyat esnekliğini göz önünde bulundurmak gerekmektedir. Bu aşamanın ardından, maliyetler saptanarak, rakip ürünlerin maliyetlerinin ve fiyatlarının analiz edilmesi aşaması gelmektedir. Fiyatlandırma yönteminin seçilmesi, işletmelerin fiyat politikasını oluştururken uyguladıkları bir sonraki aşamadır.
Pazarlama karmasının fiyat dışındaki tüm unsurları maliyettir. Şirkete kâr getiren tek nokta “fiyat”tır. Bu açıdan bakıldığında Fiyat, tüketici için bir maliyet unsuru iken, üretici için bir kar unsurudur. Ayrıca satıcı Fiyat başka bir satıcı için hesaplanabilir.
Bir ürünün fiyatı neye göre belirlenir?
Ancak doğru ürün fiyatını belirlemek sadece maliyetleri hesaplamak ve belli bir kar marjı eklemekten ibaret değildir. Ürünlerinizin diğer rakip ürünlere göre daha pahalı veya daha ucuz olması veya ne kadar pahalı veya ucuz olması, müşterilerinizin markanızı ve ürünlerinizi nasıl algılayacağı konusunda büyük rol oynar.
Fiyatlandırmayı Etkileyen Temel Faktörler
- Maliyet ve rakip firmalar
- Aracı kurumlar
- Kanuni düzenleme
- Arz ve talep dengesi
- Üretilen Malların özellikleri
- Tüketicilerin davranışları
- Ekonomik konjonktür
3 Temel Fiyatlandırma Yöntemi
1-Maliyete göre fiyatlandırma
Bu yöntemle ihraç mallarının fiyatlandırılmasında dış pazardaki rekabetçi fiyat değil, firmanın kendi maliyetleri dikkate alınır. Kısaca dış pazarda fiyat rekabeti yokmuş gibi davranıyor.
Bu yaklaşımda iki tür fiyatlandırma yönteminden söz edilebilir.
– Tam maliyet esasına göre fiyatlandırma
– Değişen maliyetlere göre fiyatlandırma
2-Talebe göre fiyatlandırma
Bu, yeni bir teknoloji ürünü olarak yaratılan veya tekel koşullarında piyasaya sürülen ürünler için geçerli olan bir fiyatlandırma yapısıdır. Bu tür ürünlerin fiyatları talebe bağlı olarak üretici veya tüketici tarafından belirlenmektedir. Örneğin, yüksek teknolojili seramik üretirken geliştirilen veya geliştirilebilecek bir ürün, pazar için tamamen yeni olacaktır. Üretici, pazar kaymağını alma stratejisi uygulayarak pazardaki talep durumuna ve kendi kar maksimizasyon fikrine bağlı olarak ürünün pazara arzını kontrol edebilir. Bu onlara dış pazarlarda karlarını maksimuma çıkarma fırsatı veriyor.
3-Rekabete bağlı fiyatlandırma
Rekabetçi fiyat, uluslararası pazardaki veya ürünün satılacağı pazardaki fiyattır. Dünya piyasalarında, ileri teknoloji gerektiren sanayi ürünleri dışında, özellikle tüketim mallarında rekabetçi fiyatların hakim olduğu görülmektedir.