Sigorta Sözleşmesinin Özellikleri

Sigorta Sözleşmesinin Özellikleri Nelerdir?

Sigorta sözleşmesi TTK.nu 1263. maddesinde tarif edilmiş olup; “Sigorta bir akittir ki, bununla sigortacı bir prim karşılığında diğer bir kimsenin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan bir tehlikenin (bir rizikonun) meydana gelmesi halinde tazminat vermeyi yahut bir veya birkaç kimsenin hayat müddetleri sebebiyle veya hayatlarında meydana gelen belli bir takım hadiseler dolayısıyla bir para ödemeyi veya sair edalarda bulunmayı üzerine alır.”

Sigorta Sözleşmesinin Nitelikleri

Sigorta akdi bir özel hukuk akdidir. Sigorta akdi TTK da düzenlenmiş olsa da taraflara çeşitli borçlar yükleyen bir Borçlar hukuku akdidir. Sigorta akdi karşılıklı her iki tarafa da tam borç yükler. Sigorta akdi ivazlı bir akittir. Sigorta akdi sürekli borç doğuran bir akittir. Sigorta akdi rızai bir akittir. Sigorta akdi dürüstlük ve iyiniyet esasına bağlıdır. Sigorta akdi şekilsiz bir akittir. Sigorta akdi şarta bağlı değildir.

Sigorta sözleşmesinin Yazılı olması

TTK.nun 1265. maddesi: “sigortacı, sigorta ettirene sigorta mukavelesi gereğince, her iki tarafın sahip olduğu hak ve borçları gösteren ve kendi tarafından imza edilen bir sigorta poliçesi veya onun yerine geçmek üzere bir muvakkat sigorta ilmühaberi(geçici sigorta belgesi) ekleriyle beraber vermeye mecburdur. Sigortacı istediği takdirde sigortalı dahi poliçe veya ilmühaberin ve eklerinin bir örneğini imzalayarak sigortacıya vermekle mükelleftir.” Hükmü ile sigortacıya poliçe verme borcunu oluşturmuştur

Sigorta Sözleşmesinde Asgari Neler Yazılmalı

• Sigortacının ve sigorta ettirenin ve varsa sigortadan faydalanan kimselerin ad ve soyadı veya ticaret unvanı ve ikametgâhları.
• Sigortanın konusu.
• Sigortacının üstüne aldığı rizikolarla bunların başlayacağı ve son bulacağı an.
• Sigorta Bedeli.
• Primin tutarı ile ödenme /amanı ve veri.
• Sigortacının üstüne aldığı rizikoların hakiki mahiyetlerini tamamen tayine yarayacak bütün haller,
• Tanzim tarihi.
• Sigorta Genel Şartları.

Sigortacılık Kanununa Göre Sigorta Sözleşmesi

Sigorta sözleşmesinin ana muhtevası, Müsteşarlıkça onaylanan ve sigorta şirketine aynı şekilde uygulanacak olan genel şartlara uygun olarak düzenlenir. Ancak, sigorta sözleşmelerinde işin özelliğine uygun olarak özel şartlar tesis edilir.Hu hususlar, sigorta sözleşmesi düzenlenmesinde özel şartlar başlığı altında herhangi bir yanılgıya neden olmayacak şekilde açık olarak belirtilir.

Hayat sigortalarına ilişkin sözleşmelerin yapılmasına dair teklifnamenin, sigorta şirketine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içinde sigorta şirketi tarafından reddedilmemesi halinde sigorta sözleşmesi yapılmış olur. Sigorta şirketi ve sigorta acenteleri tarafından, gerek sözleşmenin kurulması gerekse sözleşmenin devamı sırasında sigorta ettiren, lehdar ve sigortalıya yapılacak bilgilendirmeye ilişkin hususlar yöneltmelikle düzenlenir.

Sigorta sözleşmelerinde kapsam dahiline alınmış olan riskler haricinde, kapsam dışı bırakılmış riskler açıkça belirtilir. Belirtilmemiş olan riskler teminat kapsamında sayılır. Sigorta sözleşmesinde yabancı kelimelere yer verilemez.

Sigorta Sözleşmesinde Süre

Sigorta akdinin bir diğer unsuru da akdin devam süresidir. Bu süre akdin kuruluş anından yani sigortacının kabul beyanının, icapta bulunan sigorta ettirene varmasından itibaren işlemeye başlar. Sigorta süresine hem sigortacı hem de sigorta ettiren uymak zorundadır. Kural olarak sürenin bitiminden önce akdi sona erdirme imkânları yoktur. Trafik sigortasında süre, sözleşmenin yapıldığı günün öğlen saati olan 12.00 de başlar ve biteceği tarihteki günün yine 12.00 da biter.

Sigorta Sözleşmesinde Uygulanacak Hükümler

Emredici nitelikteki hükümler, Akit(Sözleşme) Hükümleri, TTK’nın Sigorta Hukukuna dair hükümleri, Borçlar Kanunu, Ticari Hükümler, Ticari Örf ve Adet, Genel (Umumi) Hükümler.

Sigorta Akdinin Kuruluşu

Sigorta Akdi rızai bir akittir. Sigorta ettirenin ve sigortacının karşılıklı ve birbirine uygun iradelerini.serbestçe beyan etmeleri (yani icap ve kabul) ile akit kurulmuş olur.

Sigorta Akdi Kurma Zorunluluğu

Türk Özel Sigorta Hukukunda bazen kanundan bazen de kanundan başka tasarruflardan doğan akit kurma mecburiyeti vardır. Bu mecburiyet sonucunda kurulan sigortalara Mecburi/Zorunlu Sigortalar diyoruz. Mecburi sigortanın en güzel örneği Mecburi Trafik Sigortalarıdır.

Sigorta Akdinin Yürürlüğe Girmesi

Kural: Sigorta Akdi, primin veya ilk taksidinin ödendiği tarihten itibaren yürürlüğe girer (Akdin maddi başlangıcı). Başka bir ifadeyle, sigortacı, primin veya ilk taksidinin ödendiği tarihten itibaren gerçekleşen rizikolardan sorumlu olur.

Sigorta Akdinin Yürürlüğe Girişinde İstisnalar 1 – Kanuni İstisna

Kara ve denizde mal taşıma sigortalarında sigorta akdi kurulduğu tarihte yürürlüğe girer. Yani sigortanın şekli başlangıcı ile maddi başlangıcı aynı tarihe başlar. Bu tarihten itibaren gerçekleşen rizikolardan sigortacı sorumludur.

2- Akdi İstisna

Sigorta akdinin primin veya ilk taksidinin ödendiği tarihte yürürlüğe gireceği kuralı sigorta ettiren lehine olmak üzere taraflarca değiştirilebilir.

Sigorta Akdinin Değiştirilmesi

Taraflarca sigorta akdinin şartlarında yapılacak değişiklikler eskisine ek bir sözleşme(zeyilname) imzalanarak gerçekleştirilebilir.

Sigorta Akdinin İspatı

Sigorta akdinin ispatı için kural olarak yazılı delil gerekir. Yazılı delillerin başında poliçe gelir. Ancak poliçe, sigorta akdinin yegane ispat aracı değildir. Poliçenin yanı sıra zeyilname, mektup, telgraf, ticari defterler de sigorta akdinin ispatına yarayabilirler. Ayrıca sigortacının ikrarı da bir ispat vasıtasıdır.

Sigorta Akdinin Hükümleri (Borç ve Sorumluluklar)

Sigorta akdinin tam iki taraflı yani karşılıklı bir akit olması nedeniyle, taraflardan birinin borcu, diğerinin alacağını teşkil eder.