Kıymetli Evraklar

Kıymetli Evraklar Nedir?

Kıymetli evrak, hakkın senede bağlı bulunduğu, senetsiz dermeyan ve devrinin mümkün olmadığı senetlerdir.

Kıymetli Evrakın Özellikleri

• Kıymetli evrakın içerdiği hak ve başkasına devir edilebilir.
• Kıymetli evrakın içerdiği hak parasal değeri olan bir hak olmalıdır.
• Kıymetli evrakta hakla senet arasında kuvvetli bir bağ vardır.
• Senet olmaksızın hak ileri sürülemez, devir edilemez. Senet nerede ise hak ta oradadır.
• Kıymetli evrakta soyutluk ilkesi yürürlüktedir.
• Kıymetli evrak ağırlaştırılmış şekil şartlarına tabidir.
• Kıymetli evrak tipleri kanunda sınırlayıcı olarak sayılmıştır.

Devir Şekilleri Açısından Kıymetli Evrak

Devir şekillen açısından kıymetli evrak nama, emre ve hâmile yazı olarak düzenlenir. Nama Yazılı Kıymetli Evrak: Belli bir şahsın namına yazılı olup da, onun emrine kaydını ihtiva etmeyen ve kanunen de emre yazılı senetlerden sayılmayan kıymetli evrak nama yazılı senet sayılır. Bunlarda devir, devir beyanı ve senedin teslimi ile olur.

Emre Yazılı Kıymetli Evrak: Emre yazılı olan ve kanunen de öyle sayılan evrak, emre yazılı senetlerdir. Bu tanıma göre, bir kıymetli evrakın emre yazılı sayılması için:

• Ya, senet lehine düzenlenen kişinin adından sonra emrine kaydı bulunmalı,
• Veya böyle bir kayıt olmamakla beraber, senet kanunen emre yazılı sayılmalıdır. Kambiyo senetleri (poliçe, bono, çek) Türk Ticaret Kanununa göre kanunen emre yazılı senetlerdendir. Lehtarlarının adlarından sonra açıkça emrine kaydı olmasa bile, bunlar emre yazılı sayılırlar. Emre yazılı senetlerin devri senedin cirosu ve teslimi yoluyla olur.

Hamile Yazılı kıymetli Evrak: Senedin metninden veya şeklinden, hâmili kim ise o kimsenin hak sahibi sayılacağı anlaşılan her kıymetli evrak, hâmiline yazlı senet sayılır. Hamile yazılı senetler, el değiştirmesi en kolay senetlerdir. Bunların devir şekli çok basittir. Devir için senedin teslimi yeterlidir.