Taşıtların ve Konteynerların Uygunluğu

Taşıtların ve Konteynerların Uygunluğu Nedir?

Güvenlikle ilgili olarak TIR Sözleşmesi malların, gümrük mührü vurulduktan sonra içerisine erişim olmayacak şekilde yapılmış karayolu taşıtları ve konteynerlerde ve her türlü değişikliğin kolaylıkla görülebileceği şekilde taşınmasını şart koşar.

Bu amaç doğrultusunda, Sözleşme yapım ve uygunluk’ prosedürlerine ilişkin standartlar koyar ve mallar ancak ve ancak karayolu taşıtı ya da konteynerin yükleme bölümü bu standartlar doğrultusunda olduğu, onaylanmışsa TIR Karnesi kapsamı altında taşıma yapılabilir.

Şayet bir konteyner ya da bir yükleme bölmesi Sözleşmenin gerekliliklerini karşılıyorsa, konuyla ilgili kurulması gereken ulusal uygunluk ya da’ tetkik makamları karayolu taşıtları için “Uygunluk / Onay Belgesi” adında bir belge, konteynerler için ise “Uygunluk Plakası” verir. Bu belge firmanın veya taşıtın kayıtlı olduğu ildeki Gümrükler Başmüdürlüğü’nce yetkilendirilen Gümrük Müdürlüklerince verilir.

Gümrük Mühürü Altında Yapılan Uluslararası Taşımacılık İçin Karayolu Taşıtlarına Uygulanacak Teknik Şartlara İlişkin Kurallar

• Gümrük mühürü altında yapılan uluslararası taşımacılık için onay, yükleme bölmelerinin yapım ve teçhizi aşağıda belirtilen tarza uygun olan taşıtlara verilebilir:
• Gümrük mühürü bozulmadan veya belirli iz bırakmadan mühürlü kısımdan hiçbir eşyanın çıkarılmayacak veya içine konulamayacak olan taşıtlar,
• Gümrük mühürünün kolay ve etkili bir şekilde tatbik edilebileceği taşıtlar,
• Eşyaların saklanabileceği hiçbir gizli bölmesi olmayan taşıtlar,
• Eşya taşımaya elverişli bölmelerine gümrük kontrolü için kolaylıkla erişilebilen taşıtlar.
• Karayolu taşıtlarının TIR Sözleşmesi hükümlerinden yararlanabilmeleri için Sözleşmenin 2 sayılı ekinde öngörülen yapılış tarzı ve teçhizata ilişkin şartlara sahip olmaları ve 6 sayılı ekinde belirtilen yöntem uyarınca kabul edilmeleri gerekir.
• Karayolu ile Uluslararası Eşya Taşımacılığı yapan taşıtların TIR Sözleşmesinde belirtilen teknik şartlara haiz olduğunu gösteren “Karayolu Taşıtı Onay Belgesi”, bu belgeyi veren ülkenin dilinde ve Fransızca veya İngilizce basılıdır.
• Müsteşarlıkça (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) kayıtlı taşıtlara ilk defa Onay Belgesi talep ediliyorsa; söz konusu belge, firma veya taşıtların kayıtlı olduğu yerdeki Gümrükler Başmüdürlüğünce yetkilendirilmiş Gümrük idareleri tarafından tanzim edilerek onaylanıp 2 yıl geçerli olmak üzere verilir.
• Akit Taraflar öngörülen şartlara sahip olmayan karayolu taşıtları ve konteynerlerle ilgili uygunluk belgelerini geçerli saymayabilirler. Bununla beraber Akit Taraflar tesbit edilen noksanlıklar önemsiz olduğu ve kaçakçılık tehlikesi yaratmadığı takdirde taşımayı geciktirmekten kaçınırlar.

Karayolu Taşıtı Onay Belgesi Verilecek Taşıt ve Römorklar

• a) Kamyonlar,
• b) Özel amaçlar için kullanılan taşıtlar, (soğuk hava tertibatı, sarnıçlı, tecritli, tanker v.s. gibi)
• c) Brandalı taşıtlar,
• d) Römork ve yarı römorklar, için Onay Belgesi verilir.

Gümrük İdarelerince Onay Belgesi verilirken; Gümrük Müdürü Başkanlığında oluşturulacak komisyon tarafından, taşıtın TIR Sözleşmesinin 2 sayılı ekinde öngörülen yapılış tarzı ve teçhizata ilişkin şartlara sahip olup olmadığı kontrol edilerek uygun olduğunun anlaşılması halinde sözleşmenin 6 sayılı ekinde yer alan hükümleri de dikkate alınarak 3 nüsha olarak düzenlenir. Onay Belgesine verilecek numara Onay Belgesi müracaatının girdiği evrak kayıt numarası olarak belirlenmelidir.

Düzenlenen Onay Belgelerinin;

• Bir nüshası taşıtın bağlı olduğu firmaya verilir,
• Bir nüshası firmanın müracaat dilekçesinde de belirttiği, TIR işlemlerini yürüttüğü Odaya resmi yazı ile gönderilir.
• Bir nüshası da Onay Belgesini veren komisyon tarafından düzenlenecek tutanakla birlikte Gümrük idaresinde ilgili firma adına açılan dosyasında saklanır.
• Ayrıca, her taşıtın “Ön, arka, sağ ve sol” cephelerinden çekilmiş 18cmx24 cm ebatlarında ikişer adet fotoğrafı tasdik edilerek bunlardan bir takımı firmaya verilir, bir takımı da dosyada saklanır.
• Onay Belgelerini düzenleyen Gümrük idareleri tarafından bağlı bulunduğu Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğüne bilgi verilir.Yetkili gümrük idareleri, yeni düzenledikleri onay belgeleri ile ilgili bilgileri 6 ay içinde ilgili Ticaret Odasına bildirerek Ticaret Odası kayıtları ile uygunluğunun teyidini isterler.

Onay Belgesi ile İlgili Diğer Hususlar

• Müsteşarlıkça (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) tezkiyesi yapılarak genelge ile teşkilata duyurulan firmalar dışındaki firmaların taşıtlarına Onay Belgesi verilmez.
• Çekiciler ve ağır veya havaleli eşya taşıyan karayolu taşıtları için Onay Belgesi aranmaz.
• Tezkiyesi iptal edilen firmalar adına düzenlenen Onay belgeleri de iptal edilir. Ayrıca, daha önce verilmiş onay belgeleri iade edilip iptal edilmedikçe aynı taşıt için başka bir firma adına yeni bir Onay Belgesi verilmez.
• Firma değişikliği nedeniyle yeni onay belgesi almak için müracaat edildiğinde; taşıt için önceki firma tarafından alınmış ve iptal edilmemiş olan onay belgesinin de ilgili gümrüğe iptal edilmesi için sunulması gerekir. Ancak bunun sağlanamayacağı veya daha önce taşıtın onay belgesi bulunmadığı beyan ediliyor ise, önceki firmadan alınmış bir yazı, bu da yok ise usulüne uygun bir taahhütname alınarak talep karşılanır.
• Firma değişikliği ve tezkiye iptali nedeni ile iptal edilen onay belgeleri konusunda ilgili Ticaret Odasına bilgi verilir.
• Süresi biten Karayolu Taşıtı Onay Belgelerinin yenileme talepleri aracın o anda bulunduğu yetkili
• Gümrük idaresi tarafından karşılanır. Yapılan işlem ilk onay belgesinin verildiği Gümrük
• İdaresi ile bir önceki yenilemeyi yapan Gümrük idaresine de bildirilir.
• Karayolu taşıtı Onay Belgelerinin geçerlilik süreleri belirlenirken C2 yetki belgesi ve bunun gibi belgelerin geçerlilik süreleri dikkate alınmaz.
• Yetkili Gümrük İdarelerince düzenlenen Onay Belgelerinin geçerlilik sürelerinin bitimine azami 30 gün kala yapılan müracaatların değerlendirmeye alınması ve herhangi bir eksiklik bulunmadığının tespiti halinde eski belgelerin iptal edilerek yenilerinin düzenlenmesi suretiyle onaylanır.
• Onay belgelerinin süresi dolmamasına karşın; kayıp, çalınma veya kullanılmayacak şekilde tahrip olması nedenleriyle yeniden onay belgesi alınmak üzere müracaat edilmesi halinde, çalınmada; Emniyet veya Adli Makamlardan alınacak belgelerle, kayıp veya tahrip olma durumunda ise, gazete ilanı ile belgelendirilmek şartıyla ilgili Gümrük idarelerinde teşekkül eden firmaya ait mevcut dosyasında muhafaza edilen onay belgesindeki bilgiler kontrol edilerek önceki süresi geçerli olmak üzere yeni onay belgesi verilir.
• Onay belgesinin gerçeğe aykırı (sahte) olarak tanzim edildiğinin ya da üzerinde tahrifat yapıldığının tespit edilmesi halinde söz konusu onay belgesi iptal edilir. Aynı taşıta usulsüzlüğün tespit edildiği tarihten itibaren 6 ay süre ile onay belgesi verilmez. Ayrıca sahte belge düzenlemek veya resmi evrak üzerinde tahrifattan dolayı yasal işlem yapılması için. Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur.
• Yolculuk sırasında süresi dolan Onay Belgeleri, o yolculuğun sonuna kadar geçerli olarak kabul edilir.