Tır Karnesi Doldurulması Nasıl Olur?
TIR Karnesi üzerinde silme veya düzeltme yapılmaz. Bütün düzeltmeler yanlışların üzerinin çizilmesi ve gerekli olduğu hallerde doğru olan hususların ilavesi şeklinde yapılır. Bütün değişiklikler değişikliği yapan kişi tarafından paraf edildikten sonra gümrük yetkililerine tasdik ettirilir.
Kayıtla İlgili Bilgi
Ulusal mevzuat, römork veya yarı römorkun tescilini öngörmediği takdirde plaka numarası yerine tanıtma veya imalatçı numarası gösterilir. Bu husus ülkemiz için geçerli değildir. Zira ülkemizde tüm römork ve yarı römorkların tescili zorunludur.
Manifesto
Eşyaların gümrüğe geldiğini gösteren belgedir. Manifestolar nakliyeciler tarafından eşya konşimentosuna göre doldurularak gümrüğe verilmektedir. Manifesto, gümrük yetkilileri bir başka dilin kullanılmasına izin vermedikçe hareket gümrüğü ülkesinin dili ile doldurulur. Geçilen ülkelerin gümrük yetkilileri manifestonun kendi dillerine tercüme edilmesini isteme hakkına sahiptirler. Manifesto üzerindeki bilgiler daktilo edilmeli veya bütün sayfalarda kolayca okunabilecek şekilde arasına karbon kağıdı konularak yazılmalıdır. Okunamayan sayfalar gümrük yetkililerince kabul edilmez. Manifestoda istenilen bilgileri kapsayan, manifestonun benzeri veya ticari belgeler şeklinde ayrı sayfalar ilave edilebilir. Bu gibi durumlarda yapraklar aşağıdaki bilgileri içermelidir. o Eklenen sayfaların sayısı (Manifestoda Bölüm 8)
Ekli sayfalarda listesi verilen kap veya eşyanın sayısı veya tipi ve brüt ağırlıkları (Bölüm 9-11). TIR Karnesi bir taşıt dizisi veya birden fazla konteyneri kapsıyorsa, her taşıtın veya konteynerin muhtevası manifesto üzerinde ayrı ayrı belirtilir. Bu bilgi taşıtın plaka numarası veya konteynerin tanıtma numarası ile tamamlanır (Manifestodaki 9 nolu bölüm). Aynı şekilde, birden fazla hareket ve varış gümrük idaresi varsa gümrük kontrolüne alınan veya alınması düşünülen eşya ile ilgili kayıtlar manifestoda kesin bir şekilde gösterilir. Kapların Listeleri, Fotoğraflar, planlar vs.
Ağır ve havaleli eşyanın tanıtılması için gümrük yetkilileri tarafından bu tür belgeler istenildiğinde bunlar gümrük yetkilileri tarafından tasdik edilir ve TIR Karnesi kapağının ikinci sayfasına ilave edilir. Ayrıca bütün yaprakların 8’inci bölümünde bunlar da belirtilir. Bütün yapraklar, TIR Karnesi sahibi veya temsilcisi tarafından tarih atılmak suretiyle imzalanır (Bölüm 14-15).
Broşür: TIR Karnesi Nasıl Doldurulur?
Onaylı Rapor ile Olaylar ve Kazalar
Yolda kaza sonucu gümrük mühürlerinin bozulması ve eşyanın tahrip veya yok olması halinde, en yakındaki gümrük yetkilileri ile, eğer yakında yoksa bulunduğu ülkenin diğer yetkilileri ile temasa geçilir. Yetkili makamlar en kısa zamanda TIR Karnesi içinde yer alan onaylı raporu düzenler.
Yükün bir başka taşıta veya konteynere aktarılmasını gerektiren bir kaza halinde, bir aktarılma işlemi yetkililerden birinin hazır bulunması ile yapılır. Bu yetkili onaylı bir rapor düzenler. Taşıt mühürlenir ve mühürle ilgili ayrıntılar onaylı rapor üzerinde belirtilir. Sonuncu halde bundan sonraki ülkenin gümrük, yetkilileri yolculuğun TIR Karnesi himayesinde bu taşıt veya konteynerle devam edip-etmeyeceği konusunda karar verir.
Taşıyıcı, yükün bir kısmının veya hepsinin boşaltılmasını gerektiren ani birtehlike-karşısında yetkililerin harekete geçmesini beklemeden veya yardımlarını talep etmeden kendi inisiyatifi ile harekete geçebilir. Bu durumda taşıyıcı, acil durumun gerektirdiği önleyici tedbirleri aldıktan sonra durumun, kanıtlanması bakımından, gerekli delilleri sağlar ve yükün kontrolü ve mühürlenmesi ve onaylı rapor için yetkilileri bilgilendirir. Onaylı rapor varış gümrüğüne ulaşıncaya kadar TIR Karnesine ekli kalır.
Kaza geçiren hasara uğrayan taşıt, römork ve konteynerlerin bu kazalarda mühürleri kopmuş, eşyalar dağılmış veya taşıtın hareketini tehlikeye sokacak şekilde eşyada kayma olmuş ise;
- a) Bu kayma veya kaza Gümrük İdaresine yakın bir yerde vuku bulmuş ise, kayma halinde Gümrük idaresi tarafından eşya düzeltilerek aynı taşıta tekrar yüklenir, yükün bir başka taşıta veya konteynere
aktarılmasını gerektiren bir kaza halinde ise, eşya bir başka taşıta aktarılır. Bu işlemler sırasında görevli memurlar eşyayı muayene ederler Eşyanın TIR karnesine uygun olduğu veya herhangi bir kaçakçılık olayının vuku bulmadığı tesbit edildiği takdirde, taşıt değiştirilmişse, yeni taşıtın onay belgesinin bulunması şartı ile yükü düzeltilen taşıt veya yeni taşıt mühür altına alınır. Taşıt değişikliğinde yeni taşıtın plakası TIR karnesinin ilgili bölümüne yazılarak onaylanır. TIR Karnesinde bulunan sayfalardan; “Onaylı Rapor’un bütün bölümleri doldurularak, taşıtın Varış veya Çıkış Gümrüğüne şevki sağlanır. - b) Kayma veya kaza bir gümrük idaresine uzak bir yerde meydana gelmiş ise;
1-Kayma halinde eşya, yetkili polis karakolu veya mahalli jandarma karakol komutanlığı tarafından düzelttirilerek tekrar aynı taşıta yüklenir. Durum bir tutanakla tespit edilir. Gerekli emniyet tedbirleri alınarak taşıtın en yakın Gümrük idaresine veya ilgili gümrük idaresine sevki sağlanır.
2- Kaza halinde, yetkili polis karakolu veya mahalli jandarma karakol komutanlığı tarafından gerekli emniyet tedbirleri alınarak en yakın Gümrük İdaresinden görevli istenir. Gümrük memuru geldikten sonra durum bir tutanakla tespit edilip, taşıt veya değiştirilen taşıt mühür altına alındıktan sonra (a) fıkrasında belirtilen diğer işlemler yapılır.
- c) Eşyanın Sair Nedenlerle Başka Bir Taşıta veya Konteynere Aktarılması Halinde Yapılacak İşlem
Eşyanın sair nedenlerle başka bir taşıta veya konteynere aktarılması istendiği takdirde bu işlem ancak Gümrük İdaresinin nezaretinde yapılır. Aktarma;
1) Onay belgesi bulunan bir taşıta yapıldığı takdirde yapılan işlem hakkında tutanak tanzim edilerek, TIR karnesine de gerekli kayıtlar konulduktan sonra taşıtın transitine ya da çıkışma müsaade edilir.
2) Eğer onaylanmış taşıt veya konteyner bulunmazsa yeterli güvenliğin sağlanması şartı ile eşya onaylanmamış bir taşıt veya konteynere aktarılabilir. Müsteşarlığa da bilgi verilir.
Transit, İhracat ve Mahrece İade Eşyaların Birlikte Taşınması
Aynı TIR karnesi kapsamında olmak üzere; Transit, ihracat veya mahrece iade konusu eşyanın, gerek TIR sözleşmesi ve gerekse gümrük mevzuatı açısından birlikte taşınması mümkündür.
TIR Karnesi Yaprak Sayısının Yetmemesi
TIR karnesindeki yaprak sayısı TIR işlemini tamamlamak için yeterli sayıda olmadığı takdirde; TIR karnesinin işlemi sona erdirilerek aynı gümrük idaresince usulüne uygun olarak doldurulmuş yeni bir TIR karnesi kabul edilerek taşımacılığın geri kalan bölümü için kullandırılır. Bu durum her iki TIR karnesinin üzerine TIR karnesinin bittiğine dair meşruhat düşülerek belirtilmelidir.