ULUSLARARASI ATA SÖZLEŞMESİ

Uluslararası Ata Sözleşmesi Nedir?

Birleşmiş Milletler Gümrük İşbirliği Konseyi tarafından geçici kabulde karşılaşılan güçlükleri gidermek ve yeknesak bir uygulama sağlamak amacıyla hazırlanan “Eşyaların Geçici Kabulü İçin ATA Karnesi Hakkındaki Gümrük Sözleşmesi” 06.09.1961 tarihinde kabul edilmiş ve 30.07.1963 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

ATA Karneleri uluslararası ATA Sözleşmesi ve eşyanın yurtdışına çıkarılma amacına göre farklılık gösteren ek sözleşmeler kapsamında, taraf ülkeler arasında, başka herhangi bir belgeye gerek duyulmaksızın, eşyanın geçici olarak ithalat ve ihracatını sağlayan gümrük belgeleridir.

ATA kısaltması, “geçici kabul” anlamına gelen Fransızca “Admission Temporaire” ve İngilizce “Temporary Admission” kelimelerinin birleştirilerek kısaltmasından (ilk harflerinin birleşmesinden) meydana gelmiştir.

ATA Sistemi ICC (Milletlerarası Ticaret Odası) bünyesinde bulunan Dünya ATA Karnesi Konseyi’nin (WATAC) koordinasyonu altında, kendi ülkelerinde resmi olarak görevlendirildiği beyan edilen kefil kuruluşlar aracılığı ile yürütülmektedir.

Geçici İthalat Rejimi ve ATA Karnesi

Geçici ithalat rejimi, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejimdir. Geçici İthalat Rejiminin en önemli evrakı ATA Karnesidir.

1619 Sayılı Kanun ile katılmamız uygun bulunan “Eşyaların Geçici Kabulü İçin ATA Karnesi Hakkındaki Gümrük Sözleşmesi” 23.08.1974 tarihinde onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Sözleşme 15.03.2005 tarihinde yürürlüğe giren İstanbul Sözleşmesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.

ATA Karnesi Sistemi Mevzuat:

• 1. İSTANBUL SÖZLEŞMESİ
• 2. EŞYANIN GEÇİCİ KABULÜ HAKKINDA GÜMRÜK SÖZLEŞMESİ (ATA SÖZLEŞMESİ)
• 3. EK SÖZLEŞMELER

a. Sergi ve Fuar Eşyasının Geçici İthaline Dair Gümrük Sözleşmesi

b. Ticari Numunelerin Geçici İthaline Dair Gümrük Sözleşmesi

c. Mesleki Malzemelerin Geçici İthaline Dair Gümrük Sözleşmesi

d. Bilimsel Malzemenin Geçici İthaline Dair Gümrük Sözleşmesi

e. Deniz Adamları İçin Sosyal Yardım Malzemesinin Geçici, İthaline Dair Gümrük sözleşmesi

f. Pedagoji Malzemesinin Geçici İthaline Dair Gümrük Sözleşmesi

• 4. 4458 SAYILI GÜMRÜK KANUNU
• 5. GÜMRÜK YÖNETMELİĞİ
• 6. 2 SERİ NOLU GÜMRÜK GENEL TEBLİĞİ

TOBB, o tarihteki adıyla Gümrük ve Tekel Bakanlığı’nın 21.02.1975 sayılı yazısı ile ülkemizdeki ATA uygulamaları hususunda “Kefil Kuruluş” sıfatıyla görevlendirilmiş ve bu çerçevede 28.05.1975 tarihinden itibaren karne düzenlenmeye başlanılmıştır.

TOBB, kefil kuruluş sıfatıyla, formatı ICC-WCF tarafından tespit edilen, kendi vereceği ATA karnelerini basma, belirlediği odalar vasıtasıyla dağıtım ve takip işlemlerin yapma ve Sistemin işlemesini sağlama görevini üslenmiştir.

ATA Karnesinin Kullanım Amacı

Uluslararası ATA Sistemi, gümrük makamları, kişiler, kuruluş ve teşekküller gibi geçici ithalat işlemlerini gerçekleştiren taraflara yarar sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Uluslararası teminat altında bulunan bir ATA karnesi ile gelen tüm eşya için ithalat işlemi sırasında, ne gümrüklerce ne de ithalatçı tarafından başka bir işlem yapılmasına gerek yoktur. Basit ve karne hamili tarafından kolaylıkla tanzim edilebilen ATA karneleri gümrüklerce de kolaylıkla kontrol edilebilir.

Tüm bu faktörler, ATA karnesi ile gelen eşyanın gerek ithalatında, gerekse yeniden ihracında gümrüklerden geçiş süresinin kısaltılmasına yardım eder. Bunların yanı sıra, sistem ATA karnesi hamillerine, ATA karnesinin geçerlilik süresi içinde olmak kaydıyla ( bu süre karnenin düzenlendiği tarihten itibaren bir yıldır), bir ATA karnesi ile birden fazla akit taraf ülkesine birden fazla geçici ithalat yapma olanağı sunar.

ATA Karnesinin Alınması

Her hangi bir kişi veya kuruluşun ATA karnesi kullanabilmesi için önceden kabulü gerekmemektedir. ATA karnesi kullanmak isteyen her kişi veya kuruluş, yurtdışına götürülecek eşyanın niteliği, varsa markası ve numaraları, ağırlığı, adeti ve değerini gösteren bir çeki listesini eklediği dilekçesi ile birlikte, karne dağıtımı konusunda yetkili Odalardan birisine müracaat ederek, ATA karnesi ile taşınacak eşya için gereken uygun bir teminatı Odaya vermesi halinde, kendisine ATA karnesi verilebilecektir.

İlginizi Çekebilir: Üdy Belgesi Nedir?