Tork ve Beygir Gücü Eğrilerinin Anlamı Nedir?
Motorların tork ve beygir gücü değerleri sabit olmayıp, devir sayısına göre değişim gösterir. Değerler aslında belirli bir devirde motorun sunabildiği en yüksek tork yada beygir gücü dür. Bu bakımdan motorun beygir gücünü veya torkunu, hangi devirde sunduğu önem kazanır. Genelde üreticiler, motorlarının tork ve beygir gücü değerlerinin devir sayısına göre değişimini gösteren eğrileri taşıtlarının broşürlerine koyarlar. Bu eğrilerin anlaşılması hem taşıt seçiminde hem de ekonomik kullanımda büyük önem taşır Bu eğriler sürücülerin taşıtlarını planlı olarak kullanması için ve çeşitli yol şartlarında kullanım stratejisi geliştirmesi için önemlidir
Ekonomik ve güvenli kullanım için genel kural aracı motoru maksimum torkunu sunduğu devir aralıklarına yakın devirlerde kullanmak olarak tanımlanır. Göstergedeki yeşil bölümden ayrılmamak her zaman en güvenilir yoldur. Ancak motorun verimli çalışma devri yüke, yol kalitesine, sürtünmelere ve özellikle yokuş eğimine bağlı olarak değişir Bu nedenle aracın ekonomik olarak kullanılacağı hızı ve devir sayısını belirlemek, torkun ve beygir gücünün devir sayısına göre değişimini bilmekle mümkün hale gelir.
Üreticilerin sunduğu motor eğrileri genelde, devir sayısı ile buna karşılık gelen beygir gücü, tork ve yakıt tüketimi değerlerinden oluşur. Yokuş yukarı yollarda maksimum torka yakın devirlerde gitmek en İyi sonucu verirken düz yollarda daha düşük devir sayıları yeterli olabilir Sürücünün, göstergedeki yeşil bölümün belirttiği devir aralığından ayrılmadan, aracın bu devir aralığının üst kısmında mı, yoksa alt kısmında mı kullanması gerektiğini bu veriler ışığında belirlemesi gerekir. Her yol şartında ekonomik kullanım ancak bu verilere dikkat edilmesi durumunda mümkün olabilir.
Beygir Gücü
Beygir gücü, genellikle otomobil ve elektrik motorlarının güçlerini belirlemek için kullanılan bir güç birimidir. Birimi HP (horsepower) veya BG (beygir gücü) olarak kullanılır. Bu terim, buhar makinelerinin üretilmeye başlandığı yıllarda, bu makinelerin güçlerinin olası alıcılar tarafından kolayca anlaşılabilmesi için James Watt tarafından kullanılmıştır.
1 beygir gücü:
- 75 kilogram ağırlığı 1 saniyede 1 metre yukarı kaldırabilecek güç miktarı olarak tanımlanır.
- Yaklaşık 1 atın gücüne denk gelir.
Beygir gücü, motora özgü bir değerdir ve değiştirilemez. Fakat bir otomobilin dynometer ile ölçülen beygir ve tork değerleri, aktarma organı, vites kutusu ve tekerlek çapı gibi faktörlerden etkilenebilir. Yani, beygir gücü yüksek, torku ise düşük olan bir motorun karakterini sadece dişli oranlarını değiştirerek bile tam tersi hale getirmek mümkündür.
Tork
Tork, bir cismin bir eksen etrafında dönme eğilimini ifade eden bir fiziksel büyüklüktür. Dönme momenti veya itme momenti olarak da bilinir. Bir cismi döndürmek için ne kadar kuvvet uygulanması gerektiğini gösterir. Torkun birimi Newton metre (Nm)‘dir.
Tork, günlük hayatımızda birçok yerde karşımıza çıkar. Örneğin:
- Bir kapıyı açmak için kolu çevirmeniz gerekir. Bu işlem sırasında kolu kapı menteşesine göre bir kaldıraç gibi kullanırsınız ve kolu çevirerek kapıya tork uygularsınız.
- Bir somunu anahtarla sıkmak için anahtarı çevirmeniz gerekir. Bu işlem sırasında anahtarı somuna göre bir kaldıraç gibi kullanırsınız ve anahtarı çevirerek somuna tork uygularsınız.
- Bir bisiklete bindiğinizde pedalları çevirerek tekerleklere tork uygularsınız ve tekerleklerin dönmesini sağlarsınız.
Otomobillerde tork, motordan tekerleklere iletilen itme kuvvetidir. Torkun yüksek olması, aracın daha güçlü çekişi ve daha iyi hızlanması anlamına gelir. Özellikle kamyon, otobüs ve traktör gibi yük taşıyan araçlarda tork çok önemlidir. Çünkü bu araçlarda hız yapmaktan çok çekişe ihtiyaç duyulur.
Tork ve beygir gücü arasındaki fark:
- Tork: Bir cismi döndürmek için ne kadar kuvvet uygulanması gerektiğini gösterir. Birimi Nm’dir.
- Beygir gücü: Bir motorun üretebileceği maksimum güç miktarıdır. Birimi HP veya BG’dir.