ULUSLAR ARASI KONVANSİYONLAR

Uluslararası Taşıma Sözleşmeleri Nelerdir?

1. ADR Konvansiyonu: Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu ile Nakline Dair Avrupa
Anlaşması’dır. Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından düzenlenmiş bir
konvansiyon olup, taraf ülkelerin toprakları üzerinden ya da sınırları arasında gerçekleştirilen tehlikeli
madde tasmalarını kapsamaktadır.

Amacı:

-Karayoluyla uluslararası taşımacılıkta güvenliğin artırılması,

-Tehlikeli maddelerin taşınmasına ilişkin BM Tavsiyelerine dayanarak tehlikeli atıklar dahil olmak üzere

tehlikeli malların sınıflandırması, paketlenmesi, etiketlenmesi ve test edilmesiyle alakalı hükümlerin,

diğer tasıma şekilleri ile uyumlu biçimde ortaya koyulması,

-Karayoluyla tehlikeli mal taşıyan araçların yapımı, donanımı ve isleyişine yönelik koşulların ortaya

konmasıdır.

2. AETR Konvansiyonu: Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Taşıtlarda Çalışan Personelin
Çalışmalarına İlişkin Avrupa Anlaşması’dır.

Konvansiyonun amacı akit taraflarda eşya veya yolcu taşıyan araçların mürettebatında aranan çalışma şartları, taşıt kullanma süreleri, dinlenme süreleri, araçlarda bulundurulması gerekli kontrol aygıtları ile ilgili standart kurallar belirleyerek, ticari taşımacılığı daha güvenli hale getirmektir.

3. CMR Konvansiyonu: Uluslararasında karayolundan eşya taşımalarında taşımacıların sorumluluklarını düzenlemektedir. Uluslar arası karayollarında ticari eşya taşımasında standart kurallar geliştirerek, ülkeler arasındaki farklı eşya taşıma kurallarının tek bir standarda kavuşturulması amaçlanmaktadır.

4. TIR Konvansiyonu: Bu Sözleşme, TIR taşımasının başlangıç ve bitişi arasındaki yolculuğun bir

kısmı karayolu ile yapılmak şartı ile, bir Akit Tarafın hareket noktasındaki Gümrük idaresinden bir diğer veya aynı Akit Tarafın varış noktasındaki Gümrük idaresine kadar bir veya daha fazla sınır arasında aktarma edilmeksizin karayolu taşıtları ile, taşıt dizileri ile veya konteynerlerle eşya taşınmasında uygulanacak standart kuralları düzenlemektedir.

TIR rejimi altında taşınan eşyadan yol boyu Gümrük idarelerince ithal veya ihraç vergi ve resimleri tahsil edilmez veya teminat alınmaz.

5. ATP Konvansiyonu: Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Taşımalarında
Özel Araçların Kullanımı Antlaşması’dır.

ATP antlaşması kendi belirlediği açıklama ve standartlarda tanımlanmış bozulabilir gıda maddeleri için buzdolabı, derin dondurucu, ısıtma sağlayan araçlar gibi ekipmanın dışında araç kullanılmaması gerektiğini amacını taşır.

6. Birleşmiş Milletler Uluslararası Taşıma Konvansiyonu: Uluslararası karma (multimodal ) taşıma bir sözleşmeye dayalı olarak, eşyanın multimodal taşıma operatörünce bir ülkede teslim alındığı
yerden, diğer bir yerdeki teslim yerine, en azından iki taşıma ( taşıma aracıyla ) modeli ile taşınması ile
ilgili kuralları düzenlemektedir. Türkiye konvansiyonu onaylamamıştır. Bu boşluğu Türkiye’de genel
kabul görmüş, FIATA Uluslararası Taşıma Organizatörü’nün kuralları doldurmaktadır. Bu anlamda
standart taşıma belgeleri olan FIATA belgeleri kullanılmaktadır.

Taşıma işleri organizatörü sadece kendisinin değil, çalışanlarının, acentelerinin ve emrindeki üçüncü şahısların kusurlu ve kasıtlı davranışlarından sorumludur. Bu yüzden kayıp, hasar ve gecikmelerde sorumluluğu vardır.

7. Birleşmiş Milletler karma Taşımalar hakkında Cenevre Konvansiyonu: BM Cenevre
Konvansiyonu’nun giriş kısmında; uluslararası çok modlu-karma taşımaların dünya ticaretinin
gelişmesinde önemli bir yöntem olduğu ve esas amacının konteynerli ya konteynersiz uluslararası
karma taşımacılığın bu yaygınlığı karşısında bir hukuk düzenine bağlanması ihtiyacından doğduğu
belirtilmiştir.